Zarządzanie konfiguracją

Zgodnie z kryteriami certyfikacji wg AQAP 2110, AQAP 2120, AQAP 2130, AQAP 2105, AQAP 2210 opublikowanymi przez Zakład Systemów Jakości i Zarządzania, zarządzanie konfiguracją odnosi się do przedmiotu zamówienia, czyli wyrobu określonego w umowie, tj.: przedmiotu materialnego, usługi, materiałów przetworzonych, wytworu intelektualnego lub kombinacji wymienionych.

Przedmiot zamówienia może być materialny (np. sprzęt, uzbrojenie, obiekty, komponenty do montażu lub materiały przetworzone) albo niematerialny (np. wiedza lub pomysły).

W rozumieniu zatem wymagań NATO organizacja musi zarządzać konfiguracją dostarczanych wyrobów (obiektów konfiguracji) lub przynajmniej stosować zasady zarządzania konfiguracją – w przypadku, gdy np. nie jest właścicielem dokumentów stanowiących konfigurację odniesienia (na przykład produkuje elementy według dokumentacji zamawiającego) w celu:

• zachowania zgodności uzyskiwanych cech wyrobu na każdym etapie życia wyrobu z dokumentacją techniczną,
• zapewnieni, że w każdym momencie stosowana jest dokumentacja techniczna, dokładnie opisująca cechy wyrobu,
• zapobieżenia wprowadzaniu do wyrobu nieautoryzowanych zmian.

Zarządzanie konfiguracją jest procesem, który obejmuje cztery grupy działań:

• identyfikacja konfiguracji – zebranie i ustalenie wymagań, parametrów technicznych oraz określenie systemu kodowania dokumentów technicznych,
• nadzorowanie konfiguracji (sterowanie konfiguracją), czyli zapewnienie nadzoru nas zmianami wprowadzanymi do obiektu konfiguracji po formalnym ustanowieniu jego konfiguracji odniesienia,
• charakteryzowanie statusu konfiguracji (ewidencjonowanie konfiguracji), czyli zapewnienie identyfikowalności konfiguracji odniesienia i wszystkich jej zmian,
• auditowanie konfiguracji.

Organem odpowiedzialnym za zarządzanie konfiguracją jest – zgodnie z terminologią NATO – Rada konfiguracji. Nazwa sugeruje nam tu zacne wieloosobowe ciało. W rzeczywistości jednak nigdzie nie ma takiego wymagania. Musi być jednak powołana osoba (zespół) posiadająca kompetencje do oceny działań składających się na zarządzanie konfiguracją wyrobu w aspekcie technicznym, ekonomicznym i logistycznym, do którego odpowiedzialności i uprawnień powinno należeć m.in.:

• Przeglądy i ocena skuteczności procedur oraz planów dotyczących zarządzania konfiguracją.
• Wybieranie obiektów konfiguracji. Obiektem konfiguracji nie musi być cały wyrób. Trudno byłoby nadzorować na przykład samolot jako jeden obiekt konfiguracji. Dlatego dokonuje się podzielenia wyrobu na mniejsze (a tym samym łatwiejsze w nadzorowaniu) obiekty konfiguracji, które powinny stanowić logiczną całość – na przykład koła samolotu. Obiekty konfiguracji są połączone ze sobą i oddziałują na siebie poprzez interfejsy.
• Wyboru i ustanawianie konfiguracji odniesienia.
• Dokonywanie przeglądu i oceny poprawności sformułowanych wymagań dotyczących projektowania, realizacji, weryfikacji, użytkowania i utrzymania wyrobu
• Zatwierdzanie zmian i odstępstw oraz oceny ich skutków.

Zarządzanie konfiguracją rozpoczyna się w początkowej fazie projektowania i trwa przez wdrożenie, produkcję, eksploatację, serwis, wycofanie z eksploatacji aż po złomowanie. Proces zarządzania konfiguracją dotyczy również wyrobów produkowanych przez podwykonawców.