Urządzenia transportu bliskiego, w tym suwnice, spotyka się w wielu branżach, gdzie konieczna jest praca z ciężkim lub nieformatowym ładunkiem. Ich regularne wykorzystywanie powoduje, że poszczególne elementy ulegają stopniowemu zużyciu. Aby uniknąć wypadku przy pracy lub nieprzewidzianej awarii, należy regularnie przeprowadzać badanie haka suwnicy oraz jej pozostałych elementów.
Co należy wiedzieć o badaniu kluczowych elementów suwnicy?
Z czego składa się suwnica? Najważniejsze elementy suwnic
Suwnica to jedno z rodzajów urządzeń transportu bliskiego przeznaczonych do transportu ładunku w pionie i poziomie. Z założenia powinna pracować w ruchu przerywanym, wyznaczonym przez kolejne cykle pracy oraz przerwy. Pomimo oczywistej funkcji budowa suwnicy jest dosyć skomplikowana. Do jej kluczowych elementów konstrukcyjnych można zaliczyć:
- krzywki i odboje na torze jezdnym,
- czołownice,
- most, który wyznacza to jazdy wózka,
- wózek jezdny,
- mechanizm podnoszenia.
Na szczególną uwagę zasługuje mechanizm podnoszenia, ponieważ to on jest narażony na największe obciążenia i zwykle jako jeden z pierwszych elementów ulega uszkodzeniu. Składa się on przede wszystkim z silnika samohamownego, korpusu, bębna linowego lub łańcuchowego, przekładni zębatej, liny stalowej wraz z pierścieniem oraz pręta ze zderzakami.
Za podnoszenie ładunku odpowiedzialny jest hak wraz ze zbloczem. Samo zblocze może być jedno- lub wielokrążkowe, przy czym to drugie jest większe, cięższe i cechuje się mniejszą prędkością podnoszenia. Za to doskonale radzi sobie z ładunkami ważącymi po kilkanaście ton.
Dlaczego ocena stanu haka i zblocza hakowego jest tak istotna?
Regularne badanie haka suwnicy jest bardzo ważne, ponieważ zwykle to ten element lub połączone z nim zblocze ulegają awarii.
Teoretycznie do uszkodzenia haka może dojść nagle, np. w wyniku gwałtownego szarpnięcia lub uderzenia o przeszkodę. Zdecydowanie częściej przyczyną uszkodzenia jest tzw. pęknięcie zmęczeniowe na chwycie haka, czyli w miejscu jego połączenia ze zbloczem. Niestety ocena łożyska (miejsca montażu haka) oraz otaczających go elementów jest niemożliwe bez wcześniejszego rozmontowania całego zespołu.
Pęknięcia zmęczeniowe wyróżniają się tym, że zwykle nie jest poprzedzone żadnymi symptomami, jak np. spadek efektywności pracy urządzenia, odkształcenie się toru transportu ładunku czy dobywające się z wnętrza maszyny niepokojące dźwięki.
Nie wszystkie osoby sprawujące nadzór nad funkcjonowaniem parku maszynowego zdają sobie sprawę, że nieprzemyślane użytkowanie może przyspieszyć uszkodzenie suwnicy przez pojawienie się pęknięć zmęczeniowych. Przesłankami do tego jest np.:
- nadmierne obciążanie urządzenia,
- wydłużanie cykli pracy suwnicy,
- zmiana sposobu wykorzystania suwnicy,
- wykorzystywanie starego sprzętu, który rzadko przechodzi przeglądy,
- praca w wymagającym otoczeniu,
- mocowanie do haka akcesoriów pomocniczych, np. łańcuchów stabilizujących ładunek.
Warto zwrócić uwagę, że kompleksowe badanie haka to nie tylko jego ocena wzrokowa po rozmontowaniu zblocza czy ocena prawidłowości dopasowania parametrów podzespołów do sposobu wykorzystania urządzenia.
Nowoczesne metody zakładają posłużenie się takimi rozwiązaniami, jak penetracja barwnikami, wykorzystanie cząstek magnetycznych czy gumy magnetycznej. Wszystkie z tych sposobów są całkowicie nieinwazyjne – nie wpływają na wytrzymałość badanych elementów, a jednocześnie pozwalają precyzyjnie ustalić ich stan zużycia i z wyprzedzeniem wymienić poszczególne komponenty.
Jak często badać poszczególne komponenty suwnic?
Minimalną częstotliwość badania suwnic określają przepisy rozporządzenia Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 30 października 2018 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego. Zgodnie z §12 rozporządzenia wyróżnia się następujące badania urządzeń transportu bliskiego:
- odbiorcze,
- okresowe,
- doraźne (eksploatacyjne, kontrolne, powypadkowe lub poawaryjne).
Każde z tych badań przeprowadza się na nieco innych zasadach i w odmiennym zakresie, ale hak i zblocze stanowi na tyle newralgiczną część urządzenia, że sprawdza się je niemal zawsze.
Szukając partnera biznesowego, który zajmie się konserwacją suwnic, warto postawić na firmę z doświadczeniem jak Konecranes. Wieloletnia praktyka w doborze rozwiązań przemysłowych oraz w zakresie przeglądów technicznych pozwoliła na wypracowanie sprawdzonej strategii w zakresie konserwacji suwnic – https://www.konecranes.com/pl/nasze-podejscie-do-konserwacji-suwnic/konserwacja-suwnic.
Jeżeli masz wątpliwości co do pełnej sprawności wykorzystywanych urządzeń transportu bliskiego, doświadczeni fachowcy zajmą się dokładną oceną haka, zblocza oraz pozostałych elementów suwnicy.