Ocena ryzyka zawodowego

Ocena ryzyka zawodowego
Ocena ryzyka zawodowego

Twój szef zdecydował, że musicie wdrożyć ocenę ryzyka zawodowego i teraz masz zaplanować, jak to zrobić. Zastanawiasz się, czy musicie wdrożyć tę ocenę?

Nie ulega wątpliwości, że należy wdrożyć ocenę ryzyka zawodowego. Wynika to z przepisów bhp, które zobowiązują wszystkie organizacje do zapewnienia bezpieczeństwa pracy. Wykaz wszystkich obowiązujących przepisów na pewno posiada specjalista bhp w zakładzie.

Ryzyko zawodowe to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych środowiska pracy lub sposobu jej wykonywania (wg rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bhp).

Ocena ryzyka zawodowego to szczegółowa analiza procesu pracy, która ma na celu wykrycie zagrożeń, ich analizę oraz wprowadzenie środków poprawiających warunki pracy i ograniczających szkodliwy wpływ procesu na pracownika. Można powiedzieć, że związana jest z następującymi elementami: identyfikacją zagrożeń, oceną poziomu ryzyka, opracowaniem planu poprawy warunków pracy.

Po co przeprowadzamy ocenę ryzyka zawodowego na stanowisku pracy? Przede wszystkim chodzi o zapewnienie zgodności warunków pracy z przepisami i normami. Ale nie tylko. Ocena ryzyka zawodowego pozwala nam na: zapewnienie ciągłej poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy, ustalenie kierunków działania i priorytetów w czynnościach zmierzających do ograniczenia ryzyka zawodowego, a nawet jego eliminowania, dobór odpowiedniego wyposażenia stanowisk pracy oraz organizacji pracy, biorąc pod uwagę warunki ekonomiczne i technologiczne.
Jeżeli mamy ocenę ryzyka zawodowego, łatwo jest sprawdzić, czy występujące na stanowiskach pracy zagrożenia zostały zidentyfikowane i czy jest znane związane z nimi ryzyko zawodowe. Uspokaja też pracowników i organy kontrolne, a poza tym łatwo jest sprawdzić, czy zastosowano właściwe środki ochronne zmniejszające zagrożenie na stanowisku pracy. Ocena ta daje również możliwości sprawdzenia bieżącego stanu bhp, dostarczając tym samym informacji do planowania działań korygujących i zapobiegawczych.

W jaki sposób powinny przebiegać koleje etapy procesu oceny ryzyka zawodowego?
Pierwszy etap to powołanie zespołu/zespołów do oceny ryzyka zawodowego w zależności od wielkości zakładu i ilości zagrożeń. Najlepiej jeżeli w skład zespołów wchodzą: specjalista bhp, społeczny inspektor pracy i przedstawiciel komórki organizacyjnej, w której oceniamy ryzyko poszczególnych stanowisk.

Drugi etap to szkolenie zespołu. Ważne jest, aby osoby zaangażowane w ocenę ryzyka zawodowego miały niezbędną wiedzę do identyfikacji zagrożeń, znały zasady i metodykę przeprowadzania oceny ryzyka zawodowego, umiały ocenić szkodliwe następstwa zagrożeń oraz potrafiły formułować propozycje działań korygujących dla zmniejszenia ryzyka zawodowego.

Trzeci etap to zebranie informacji potrzebnych do oceny ryzyka zawodowego. Źródłem tych informacji są przede wszystkim akty prawne i normy techniczne, wywiady z pracownikami, obserwacje dokonywane na stanowisku pracy oraz wyniki pomiarów czynników szkodliwych i niebezpiecznych. Konieczne jest zapoznanie się z kartami charakterystyk substancji chemicznych, dopuszczalnymi stężeniami lub natężeniami czynników szkodliwych i przegląd rejestru wypadków i chorób zawodowych. Warto też zapoznać się z dokumentacją techniczno-ruchową maszyn i urządzeń oraz instrukcjami roboczymi.

Czwarty etap to opracowanie charakterystyk stanowisk pracy. Co taka karta powinna zawierać? Dane dotyczące: procesu technologicznego, czynników szkodliwych i niebezpiecznych, czasu i sposobu wykonywania czynności przez osoby pracujące na tym stanowisku, obciążenia psychicznego związanego z intensywnością i rodzajem kontaktów
ze współpracownikami oraz zakresem odpowiedzialności, obciążenia statycznego pracownika, jeśli spędza on powyżej 30% czasu pracy w pozycji wymuszonej, wymagań bhp określonych przepisami i normami, stosowanych środków ochronnych, zagrożeń od stanowisk sąsiadujących, wydatku energetycznego.

Piąty etap to identyfikacja zagrożeń. Na podstawie analizy zebranych informacji należy opracować karty oceny ryzyka zawodowego, w których: dla danego stanowiska określa się zagrożenia wypadkowe, chorobowe oraz zagrożenia, które mogą wystąpić na stanowisku. Jeśli jest to zagrożenie mierzalne, należy podać wynik pomiaru, dla każdego danego zagrożenia wyszczególnia się przyczyny lub okoliczności sprzyjające zaistnieniu zagrożenia i określa możliwe skutki.

Szósty etap to szacowanie ryzyka zawodowego. Dla poszczególnych zagrożeń oszacowanie ryzyka polega na ustaleniu ciężkości szkodliwych następstw tego zdarzenia i prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia. Iloczyn możliwych skutków zagrożenia i prawdopodobieństwa jego wystąpienia pozwala oszacować ryzyko na określonym poziomie. Szacowanie prawdopodobieństwa zaistnienia zagrożenia zawodowego nie uwzględnia zmniejszania narażenia przez zastosowanie środków ochrony indywidualnej, po wyczerpaniu możliwości ograniczenia ryzyka za pomocą innych środków ochrony. W takim przypadku właściwy dobór ochron może zredukować ryzyko na przykład z dużego do średniego.

Siódmy etap to wyznaczenie dopuszczalności ryzyka zawodowego i określenie działań niezbędnych do zmniejszenia ryzyka. Kryteria akceptacji ryzyka zawodowego to przede wszystkim wymagania odpowiednich przepisów prawnych i innych dokumentów normatywnych. Jeżeli nie ma norm, należy brać pod uwagę opinie ekspertów, opinie pracowników, a nawet czynniki ekonomiczne. Po oszacowaniu ryzyka trzeba podjąć niezbędne działania, w celu zmniejszenia ryzyka do poziomu dopuszczalnego czy akceptowalnego.

Po realizacji zaplanowanych działań dobrze jest sprawdzić ich skuteczność. Również ocenę ryzyka zawodowego należy prowadzić okresowo, aby sprawdzić, czy zastosowane środki techniczne i organizacyjne przyniosły pożądany efekt i zmniejszyły ryzyko do poziomu akceptowalnego. Konieczne też jest sprawdzenie np. w przypadku tworzenia nowych stanowisk pracy, wprowadzania zmian technologicznych, przy zmianach przepisów bhp itd.

Bądź pierwszy, który skomentuje ten wpis!

Dodaj komentarz