Firmy, które chcą wdrożyć system zarządzania środowiskowego wybierają zwykle między systemami opartymi na rozporządzeniu EMAS lub na normie ISO 14001.
EMAS – rozporządzenie Rady EWG nr 1836/93
Cele:
- ustawiczna poprawa stanu środowiska
- ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko
- stosowanie najlepszych dostępnych i ekonomicznie opłacalnych technik (BAT)
- zobowiązanie do przestrzegania przepisów ekologicznych
- sformułowanie celów ekologicznych
- wdrożenie systemu zarządzania środowiskowego
| Wymagania i działania | EMAS | ISO 14000 |
| Obszar obowiązywania | państwa członkowskie UE | cały świat |
| Uczestnicy | tylko przedsiębiorstwa przemysłowe | bez ograniczenia |
| Certyfikacja/ walidacja | przez osoby/instytucje akredytowane w zakresie walidacji ekologicznej przez władze krajowe | przez akredytowane jednostki certyfikujące |
| Wymagania | stała poprawa przy stosowaniu najlepszych dostępnych technologii | stałe ulepszanie w celu realizacji celów środowiskowych |
| Kontrola | kontrola ekologiczna, kontrola przestrzegania krajowych przepisów prawnych dot. ochrony środowiska | audity w ramach systemu zarządzania środowiskowego |
| Rejestracja | przez władze krajowe | brak |
| Zaświadczenie | podpisane oświadczenie zainteresowanego | certyfikat jednostki certyfikującej |
| Rejestracja | przez władze krajowe | brak |
| Oświadczenie ekologiczne | konieczne | nie konieczne |
| ISO 14001 i EMAS | ISO 14001 | EMAS |
| Pierwszy raport ekologiczny | dobrowolny | obowiązkowy |
| Polityka ekologiczna | organizacja powinna ustanowić i wykonywać procedurę identyfikowania wymagań pranych i innych | Przestrzeganie stosownych przepisów odnoszących się do ochrony środowiska musi być opublikowana w oświadczeniu ekologicznym |
| Cele i zadania | muszą być związane z polityką środowiskową | nie wspomniano o zadaniach cele powinny być określone liczbowo i terminowo |
| Programy ekologiczne | programy muszą być odpowiednie do celów i zadań | osobne programy muszą być wykorzystane do nowych działań |
| System Zarządzania Środowiskowego | odnośnie do organizacji dokumentacji SZŚ i kontrola dokumentacji | odnośnie do miejsca firmy komunikacja z administracją |
| Kontrola ekologiczna, audity wewnętrzne | audity wewnętrzne systemu w dobrowolnym cyklu kontrolnym | ocena procesów w celu ochrony środowiska co trzy lata |
| Certyfikacja, rejestracja | przez akredytowane jednostki certyfikujące | tylko przez akredytowaną osobę lub instytucję do spraw walidacji ekologicznej powołaną przez władze kraju członkowskiego |
Rodzina norm ISO 14000
Międzynarodowe normy dotyczące zarządzania środowiskiem mają za zadanie dostarczenie przedsiębiorstwom wytycznych dla skutecznego zarządzania środowiskowego. System zarządzania środowiskowego ma również pomagać w osiąganiu przez firmy wyznaczonych celów ekonomicznych jak i środowiskowych.
Normy międzynarodowe serii ISO 1400 zostały opracowana przez Komitet Techniczny ISO/TC 207 „Zarządzanie środowiskowe” we współpracy z Radą Techniczną CEN/CS. Norma europejska EN-ISO 14001 została przyjęta przez CEN 21.08.1996. Zgodnie z wewnętrznymi przepisami CEN/CENELEC, członkowie CEN są zobowiązani do nadania normie europejskiej statusu normy bez wprowadzania jakichkolwiek zmian.
Norma europejska powinna uzyskać status normy krajowej albo przez opublikowanie identycznego tekstu, albo przez uznanie, najpóźniej do marca 1997 r. , a sprzeczne z nią normy krajowe powinny być wycofane najpóźniej do marca 1997 r.
Podstawową normą zawierającą wymagania dla systemu zarządzania środowiskowego jest norma EN-ISO 14001:1996, ustanowiona jako polska norma PN-ISO 14001:1998.
W normie ISO 14001 nie ustanowiono bezwzględnych wymagań dotyczących efektów działalności środowiskowej, wymaga się jedynie podjęcia zobowiązania wyrażonego w polityce, że organizacja będzie działała zgodnie z odpowiednim ustawodawstwem i przepisami prawnymi oraz że zobowiązuje się do ciągłego doskonalenia.
System zarządzania środowiskowego opiera się na zasadach systemu zarządzania wspólnych z systemami jakości ISO 9000. Organizacje mogą przyjąć za podstawę swojego systemu zarządzania środowiskowego istniejący system zarządzania, zgodny z normami serii ISO 9000.
W rodzinie norm ISO 14000 składającej się z szeregu norm, można wyróżnić grupę norm podstawowych dotyczących oceny organizacji oraz normy dotyczące oceny wyrobu.
Wykaz norm środowiskowych Rodzina norm ISO 14000 jest złożona ze znacznie większej liczby norm niż ISO 9000. Aktualnie zatwierdzonych norm oraz projektów jest w sumie 23. Projekty oznaczono skrótem „Pr.”.
ISO 14001:1996 Systemy zarządzania środowiskowego – specyfikacja i wytyczne stosowania
ISO 14004:1996 Systemy zarządzania środowiskowego – ogólne wytyczne dot. zasad, systemów i technik pomocniczych
ISO 14010:1996 Wytyczne dotyczące auditów środowiskowych – zasady ogólne
ISO 14001:1996 Wytyczne dotyczące auditowania środowiskowego – Procedury auditów – Część 1: Auditowanie systemów zarządzania środowiskowego
ISO 14012:1996 Wytyczne dotyczące auditowania środowiskowego – Kryteria kwalifikowania auditorów środowiskowych
Pr. ISO 14015 Ocena środowiskowa terenu i obiektów
ISO 14020:1998 Etykiety i deklaracje środowiskowe – Ogólne zasady
ISO 14021:1999 Etykiety i deklaracje środowiskowe – Deklarowane wymagania środowiskowe – Wytyczne i definicje oraz stosowanie terminów
ISO 14024:1999 Etykiety i deklaracje środowiskowe – Pierwszy typ etykietowania środowiskowego – Wytyczne dotyczące zasad i procedur
Pr. ISO 14025:2000 Etykiety i deklaracje środowiskowe – Trzeci typ etykietowania środowiskowego – Wytyczne dotyczące zasad i procedur
ISO 14031:1999 Zarządzanie środowiskowe – Ocena efektów działalności środowiskowej – Wytyczne
Pr. ISO 14032:1999 Ocena efektywności działań środowiskowych – Przykłady zastosowania normy ISO 14031
ISO 14040:1997 Zarządzanie środowiskowe – Ocena cyklu życia – Zasady i struktura
ISO 14041:1998 Zarządzanie środowiskowe – Ocena cyklu życia – Określenie celu i zakresu oraz analiza infrastruktury
ISO 14042:2000 Zarządzanie środowiskowe – Ocena cyklu życia – Ocena wpływu cyklu życia
ISO 14043:2000 Zarządzanie środowiskowe – Ocena cyklu życia – Interpretacja cyklu życia
Pr. ISO 14048 Zarządzanie środowiskowe – Ocena cyklu życia – Format dokumentacji danych oceny cyklu życia
Pr. ISO 14049:2000 Ocena cyklu życia – Przykłady zastosowań ISO 14041
ISO 14050:1998 Zarządzanie środowiskiem – terminy i definicje
Pr. ISO 14061:1998 Informacje dotyczące wykorzystania norm ISO 14001 i 14004
ISO Guide 64:1997 Wskazówki dotyczące wprowadzania aspektów środowiskowych do standardów dla produktów
Pr. ISO 14062 Przewodnik dla uwzględnienia aspektów środowiskowych w rozwoju produktu
ISO 19011 Wytyczne do auditowania systemów zarządzania
Dodaj komentarz
Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.