Elementy modelu systemu zarządzania środowiskowego

Budując system zarządzania środowiskowego i zamierzając funkcjonować według środowiskowych reguł organizacja powinna zwrócić uwagę na trzy aspekty:

• krytycznie przeanalizować swoją dotychczasowe działania;
• zdefiniować cele obejmujące zagadnienia środowiskowe;
• opracować właściwą strategię.

Obiektywna ocena sytuacji powinna stanowić punkt wyjściowy dla dalszych działań. Umożliwi ona określenie celów do osiągnięcia i ustalenie planu działań.

W pierwszej fazie organizacja powinna dokonać identyfikacji kluczowych problemów pojawiających się w działalności przedsiębiorstwa i dokonać ich analizy. Może się to odbywać przy wykorzystaniu analizy SWOT. Analiza SWOT obejmuje ocenę szans i zagrożeń oraz silnych i słabych stron związane z działalnością organizacji, jej otoczeniem i sytuacją rynkową.

Analiza dotychczasowych działań Analiza szans i zagrożeń obejmie:

• ustawodawstwo – np. przepisy dotyczące odpadów, ograniczenia emisji itp.,
• nastawienie opinii publicznej -protesty mieszkańców, organizacji ekologicznych, artykuły prasowe,
• nastawienie konsumentów – zmiany postaw, oczekiwań i zachowań,
• aktywność konkurencji -wprowadzanie produktów ekologicznych -o zminimalizowanym wpływie na środowisko,
• rozwój badań naukowych.

Analiza silnych i słabych stron obejmie:

• podejście kierownictwa – wsparcie działań, elastyczność,
• dostępne środki, które mogą być wydatkowane na rozwiązywanie problemów,
• produkty oferowane przez firmę i ich „ekologiczność” w porównaniu z konkurencją .

Opracowanie strategii proekologicznej firmy w oparciu o:

• wykonaną analizę SWOT,
• identyfikację i ocenę czynników decydujących o możliwości proekologicznych działań w ramach funkcjonowania firmy w dłuższej perspektywie czasu , takich jak zastosowanie najlepszych dostępnych technik, proekologicznego „know-how”, dostępność wystarczających funduszy na konieczne inwestycje.
• poszukiwania dróg zwiększenia konkurencyjności firmy dzięki zmniejszaniu negatywnego wpływu na środowisko,
• działania dla zagwarantowania bezpieczeństwa firmie poprzez wczesne rozpoznawanie generalnych trendów i odpowiednie planowanie,
• zaadaptowania dynamicznego podejścia do ekologicznych wyzwań we wszystkich sferach funkcjonowania firmy i ciągłego poszukiwania nowych rozwiązań,
• współpracy z partnerami z innych firm oraz ośrodków akademickich dla przyspieszenia rozwoju wiedzy w sektorze ochrony środowiska.

Definiowanie celów: Ustalenie długoterminowych celów dla organizacji:

• opieranie się na dobrej woli pracowników, społeczeństwa oraz władz, która pojawi się w przypadku wypełniania przez firmę wymogów ochrony środowiska,
• uzyskanie obniżki kosztów, ze względu na oszczędności energii, surowców oraz zastosowanie technologii pro środowiskowych,
• minimalizacja zagrożeń związanych z metodami zarządzania lub cechami produktów, zmianami w regulacjach prawnych lub będących efektem wahań popytu na produkty „przyjazne dla środowiska”,
• współpraca ze stowarzyszeniami handlowymi, mediami i rządem w celu dalszego pogłębiania wiedzy,
• wywieranie wpływu na proces legislacyjny dla wprowadzenia pożądanych regulacji.

Porównanie celów środowiskowych firmy z celami ekonomicznymi poprzez:

• ocenę wpływu polityki środowiskowej na obrót, koszty, zyski,
• identyfikację głównych obszarów konfliktów związanych z realizacją planowanych działań, takich jak krótkookresowa zwyżka kosztów, niższe obroty, kłopoty z płynnością,
• ustalanie długoterminowych priorytetów w oparciu o strategiczne cele firmy.

Identyfikacja aspektów środowiskowych działań poszczególnych działów firmy, w odniesieniu do:

• rynku pracy (zwiększenie atrakcyjności firmy dla pracowników uwzględniających aspekty środowiskowe w swoim życiu, wzmocnienie lojalności zatrudnionych),
• zaopatrzenia (konieczność zastosowania polityki zamówień uwzględniającej cechy ekologiczne surowców oraz materiałów pomocniczych), produkcji (zredukowanie kosztów przez oszczędność energii, surowców i wody),
• marketingu (uwzględnienie kwestii środowiskowych w logistyce, wybór transportu kolejowego zamiast drogowego).

Przygotowanie proekologicznej strategii firmy: Określenie podstawowej strategii:

• postawa aktywna czy obronna,
• skala podejmowanych działań (zasada wspólnego rozwiązywania problemów specyficznych dla firmy i korzystania z konsultacji specjalistów przy rozwiązywaniu złożonych zagadnień środowiskowych).
• zdefiniowanie obszarów działalności w kategoriach produktu, rynku, i technologii z równoczesnym scharakteryzowaniem ich aspektów środowiskowych, określenie działań priorytetowych dla pracy w poszczególnych segmentach rynku,” określenie stosunku firmy do otoczenia i rynku (konkurentów, dystrybutorów i klientów) oraz określenie zakresów działań i form współpracy
• ustanowienie strategii w odniesieniu do produkcji wyrobów, np. poprawa jakości ekologicznej niektórych, wprowadzenie nowych i zmiana bądź zastąpienie istniejących, Sformułuj strategię środowiskową dla każdego działu w firmie.