Postępowanie z wyrobem niezgodnym HACCP

W przedsiębiorstwach branży spożywczej działających w oparciu o system zarządzania ISO 22000 niespełnienie ustalonych wymagań prowadzi do powstania tzw. niezgodności. Wyroby niezgodne, w których poziom zagrożeń został przekroczony poza granice dopuszczalne względami bezpieczeństwa zdrowotnego żywności, uznane są za wyroby niebezpieczne.

Postępowanie z wyrobem niezgodnym

Twój zakład powinien posiadać ustanowioną i utrzymaną udokumentowaną procedurę określającą odpowiednie działania w celu identyfikowania i eliminowania przyczyn wykrytych niezgodności, zapobiegania ich ponownemu wystąpieniu oraz odzyskania kontroli nad utraconym elementem. Do działań tych zalicza się:

• przeglądanie niezgodności włącznie z reklamacjami od klientów;
• przeglądanie rejestrów i wyników monitorowania mogących wskazywać na tendencję prowadzącą do utraty kontroli;
• określenie przyczyn niezgodności;
• poddanie ocenie działań zapobiegających wystąpieniu niezgodności ponownie;
• określenie niezbędnych działań i ich wdrożenie;
• rejestr wyników podjętych działań korygujących;
• ocena skuteczności przyjętych działań korygujących.

Powinieneś podjąć działania mające na celu zapobieżenie wprowadzenia wyrobu niezgodnego do łańcucha żywnościowego. Wszystkie partie wyrobu, które mogą być narażone na niezgodność, należy przetrzymywać pod nadzorem zakładu aż do momentu, gdy nie zostaną poddane odpowiedniej ocenie. W przypadku, gdy wyroby niezgodne opuszczą zakład, a następnie zostaną określone jako niebezpieczne, zakład musi powiadomić zainteresowane strony i rozpocząć procedurę wycofania produktu z rynku.

Ocena produktu potencjalnie niezgodnego

Każdą partię wyrobu narażonego na niezgodność możesz uznać za bezpieczną i zwolnić tylko wtedy, gdy:

• dostarczysz dowód, że środki nadzoru okazały się skuteczne i jest to dowód nie zebrany w ramach systemu monitorowania;
• istnieje rzetelny dowód skuteczności przyjętych środków nadzoru w zapewnieniu zakładanych efektów odnośnie badanego wyrobu niezgodnego;
• wyniki analizy pobranych próbek i/lub innych działań weryfikacyjnych wykazują, że partia wyrobu narażona na niezgodność spełnia przyjęte akceptowalne limity danego zagrożenia bezpieczeństwa żywności.

Wyrób uznany za niezgodny

Jeżeli po dokonaniu oceny zwolnienie partii wyrobu nie może być zaakceptowane, musisz poddać ją jednemu z następujących działań:

• ponowne przetworzenie lub dalsze przetwarzanie w obrębie zakładu lub poza nim, w celu zapewnienia, że zagrożenie bezpieczeństwa żywności jest wyeliminowane lub zredukowane do akceptowalnego poziomu;
• zniszczenie i/lub usunięcie jako odpadu i poddanie utylizacji.

Wycofanie wyrobu z rynku

Powinieneś opracować i wdrożyć procedurę wycofania wyrobu niebezpiecznego. W ramach tej procedury określasz:

• kogo należy powiadomić o zaistniałej sytuacji (np. organy urzędowej kontroli żywności, klientów, konsumentów);
• jak należy postępować z wyrobami wycofanymi jak również zakwestionowanymi partiami wyrobów pozostającymi w magazynie zakładu;
• kolejność działań, które należy podjąć w związku z wycofaniem wyrobu niebezpiecznego.

Powinieneś wyznaczyć personel odpowiedzialny za wszczęcie wycofywania wyrobu jak i personel odpowiedzialny za wykonanie. Wskazany personel powinien znać przysługujące mu uprawnienia i związane z tym obowiązki.

Wycofane wyroby niebezpieczne powinny być zabezpieczone przed niezamierzonym użyciem do momentu, aż nie zostaną:

• poddane zniszczeniu;
• użyte do celów innych niż pierwotnie zakładane;
• ocenione jako bezpieczne do użycia w zamierzonym pierwotnym celu lub innym;
• przetworzone w sposób zapewniający ich bezpieczeństwo.

Źródło:

PN EN ISO 22000:2006 Systemy zarządzania bezpieczeństwem żywności-Wymagania dla każdej organizacji należącej do łańcucha żywnościowego, PKN, Warszawa 2006.